Mất Ngủ Mãn Tính Nguy Hiểm Thế Nào, Điều Trị Ra Sao? 

Mất ngủ vốn là căn bệnh thường gặp ở người già, tuy nhiên bệnh đang có xu hướng trẻ hóa khiến nhiều người trẻ tuổi bị mất ngủ. Thậm chí tình trạng này có thể kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tinh thần, chất lượng công việc và cuộc sống. Vậy mất ngủ mãn tính có nguy hiểm không, làm sao để điều trị hiệu quả? Cùng tham khảo thêm trong bài viết dưới đây để được giải đáp thêm. 

Mất ngủ mãn tính là gì?

Mất ngủ là tình trạng rối loạn giấc ngủ, khó đi vào giấc ngủ cũng như duy trì giấc ngủ trong thời gian dài. Bạn thường bị thức giấc giữa đêm nhưng khó ngủ lại hoặc hay bị thức dậy sớm lúc 4 – 5h sáng. Được biết, nếu mất ngủ dưới 1 tháng được gọi là mất ngủ cấp tính – ngắn hạn. Còn mất ngủ trong thời gian dài trên 1 tháng và lặp đi lặp lại nhiều lần thì gọi là mất ngủ mãn tính. 

Tình trạng mất ngủ mãn tính rất đáng lo ngại, bởi chúng có thể gây ra không ít biến chứng. Ảnh hưởng nghiêm trọng tới tinh thần, sức khỏe, chất lượng công việc cũng như đời sống sinh hoạt hàng ngày. 

Nguyên nhân gây mất ngủ mãn tính

Mất ngủ kéo dài nguyên nhân xuất phát từ nhiều yếu tố, nhưng phổ biến nhất chính là do:

• Sử dụng chất kích thích: Việc thường xuyên sử dụng rượu bia, cafein, nicotin cũng dễ gây kích thích, căng thẳng thần kinh dẫn tới việc mất ngủ thường xuyên.  
• Do bệnh tật: Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng mất ngủ mãn tính chính là do bệnh lý. Người bị viêm xoang, viêm mũi dị ứng, trào ngược thực quản, ợ nóng, đau dạ dày, hen suyễn, bệnh cường giáp, đau nhức xương khớp, parkinson,…. sẽ hay bị mất ngủ do bùng phát các triệu chứng của bệnh. 
• Chế độ ăn uống không điều độ: Ăn uống thiếu khoa học, ăn nhiều chất béo, uống nhiều trà, cà phê, ăn quá no, uống quá nhiều nước vào buổi tối trước khi đi ngủ đều ít nhiều làm ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ. 
• Tác dụng phụ của thuốc: Các loại thuốc có thể khiến bạn bị mất ngủ phải kể đến là thuốc trị cảm lạnh, thuốc chống lo âu, trầm cảm, thuốc chống dị ứng, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng histamin, thuốc có chứa hoạt chất Pseudoephedrine,…. Ngoài ra còn có thuốc dùng trong hóa trị, xạ trị, thuốc nhuận tràng kích thích, thuốc điều trị ung thư,… 
• Rối loạn tâm sinh lý: Rối loạn tâm lý khiến nồng độ hormone, sinh lý, tâm trọng thay đổi. Những yếu tố này có ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ nên dễ khiến bạn bị trằn trọc, ngủ không ngon giấc. Nếu không được xử lý, mất ngủ lâu ngày có thể khiến bạn bị trầm cảm.
• Thay đổi hormone: Sự thay đổi hormone estrogen trong chu kỳ kinh nguyệt cũng khiến chị em bị mất ngủ, khó ngủ hơn so với ngày thường. 
• Suy giảm chức năng cơ thể: Tuổi tác càng lớn, chức năng của cơ thể sẽ bị suy yếu, đặc biệt là chức năng của hệ thần kinh trung ương. Vậy nên người già thường có xu hướng bị mất ngủ và khó ngủ hơn những người trẻ. 
• Do môi trường: Môi trường sống chật chội, đông người, mất vệ sinh, quá ồn ào là một trong những vấn đề khiến nhiều người bị mất ngủ. Vấn đề này thường xảy ra ở những thành thị, thành phố lớn, đông dân cư. 

Đọc thêm thông tin: Mất ngủ khó thở là bệnh gì? Biện pháp điều trị tình trạng mất ngủ khó thở

Triệu chứng của mất ngủ mãn tính

Triệu chứng của bệnh mất ngủ sẽ tùy thuộc vào tình trạng, mức độ cụ thể của từng người. Theo đó, bệnh mất ngủ mãn tính có thể nhận biết thông qua những triệu chứng sau đây:

• Trằn trọc khó ngủ.
• Thường xuyên bị tỉnh giấc giữa đêm nhưng khó ngủ lại. 
• Thức dậy sớm nhưng cảm thấy mệt mỏi, không thoải mái khi thức dậy.
• Không có cảm giác được nghỉ ngơi, phục hồi sau khi tỉnh dậy. 
• Luôn trong trạng thái mệt mỏi, lo âu, thậm chí là trầm cảm.
• Cảm thấy lờ đờ, không tỉnh táo, hay buồn ngủ hoặc ngủ gà gật vào ban ngày. 
• Mất ngủ kinh niên – mãn tính thường không thể tập trung hoặc bị giảm sự chú ý, ghi nhớ cả trong công việc lẫn cuộc sống.
• Hay bị đau đầu, căng thẳng, bồn chồn và dễ cáu giận.
• Khó đưa ra quyết định, lựa chọn, dễ bị ảnh hưởng từ người khác.
• Trường hợp bị mất ngủ nặng có thể gặp ảo giác. 

Tham khảo thêm: Top 15 cách chữa mất ngủ ban đêm không cần dùng thuốc

Mất ngủ mãn tính có nguy hiểm không?

Ngủ là hoạt động giúp cơ thể hồi phục và tái tạo năng lượng sau một ngày làm việc, hoạt động vất vả. Chính vì thế, nếu bạn thường xuyên bị mất ngủ sẽ làm gián đoạn tới quá trình này và gây nguy hại cho sức khỏe thể chất cũng như tinh thần. Tác hại điển hình nhất của việc mất ngủ kéo dài chính là:

• Làm tăng nguy cơ bị mắc bệnh tiểu đường, béo phì do thức đêm dễ tạo ra thói quen ăn nhiều chất ngọt, protein, khiến đường huyết, cholesterol tăng cao. 
• Gây thoái hóa, ngộ độc tế bào bên trong cơ thể.
• Là nguyên nhân gây nên bệnh tim mạch, huyết áp, đột quỵ. 
• Khó có thai do suy giảm nồng độ hormone sinh sản. 
• Rối loạn tâm lý, suy giảm trí nhớ, dễ trầm cảm, lo âu.
• Dễ bị bệnh truyền nhiễm do sức đề kháng suy giảm, hoạt động kém hiệu quả. 

Cách chẩn đoán bệnh mất ngủ mãn tính

Muốn điều trị mất ngủ mãn tính một cách hiệu quả, các bạn cần nắm được nguyên nhân gây mất ngủ để từ đó có thể dễ dàng khắc phục tình trạng. Theo đó, bệnh nhân cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ Nội thần kinh thăm khám. Qua quá trình khám lâm sàng, cộng thêm chỉ định thực hiện một số kỹ thuật chẩn đoán như điện não đồ, điện tâm đồ, đo lưu huyết não, chụp CT, MRI não, xét nghiệm máu kiểm tra các chỉ số cần thiết,… Bác sĩ có thể chẩn đoán được vấn đề mà bạn đang gặp phải. 

Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp dựa theo kết quả thu được. Trong trường hợp nguyên nhân gây mất ngủ đến từ yếu tố bệnh lý thì cần điều trị tích cực để cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, nếu tình trạng mất ngủ do căng thẳng, bạn có thể được điều chỉnh tâm lý. Với những người bị mất ngủ do dùng thuốc, người bệnh sẽ được điều chỉnh lại đơn thuốc để giúp bạn có một giấc ngủ ngon và trọn vẹn hơn. 

Nên xem: Mất ngủ buồn nôn chóng mặt là bệnh gì, có nguy hiểm không?

Mất ngủ mãn tính chữa được không?

Mất ngủ mãn tính hoàn toàn có thể chữa trị và khắc phục được nếu người bệnh tiến hành điều trị sớm theo chỉ định, hướng dẫn từ các chuyên gia – bác sĩ có chuyên môn. Tuy nhiên, việc điều trị mất ngủ còn phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ cụ thể của từng cá thể. 

Muốn điều trị chứng bệnh này hiệu quả, đầu tiên bạn cần tìm tới các bệnh viện uy tín có khoa Nội thần kinh để thăm khám. Sau đó tiến hành điều trị theo phác đồ điều trị bệnh mất ngủ mãn tính mà bác sĩ đưa ra. Tương tự như chúng tôi đã chia sẻ, với tình trạng mất ngủ do bệnh lý, bạn có thể được chỉ định dùng thuốc để loại bỏ bệnh. Nếu mất ngủ do thói quen sinh hoạt, ảnh hưởng từ môi trường, bạn có thể điều trị bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt một cách khoa học, hợp lý hơn. 

Cách chữa bệnh mất ngủ mãn tính

Các cách chữa bệnh mất ngủ mãn tính thường được ưu tiên dùng các biện pháp tự nhiên, hạn chế dùng thuốc. Bởi phần lớn những loại thuốc điều trị bệnh mất ngủ mãn tính đều có thể gây ra vô số tác dụng phụ không mong muốn. Để đảm bảo an toàn, mọi người nên dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ, không tự ý mua thuốc hay áp dụng các biện pháp nếu không có chuyên môn. 

Thay đổi lối sống, vệ sinh giấc ngủ

Mặc dù lối sống thiếu khoa học không phải nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng này. Tuy nhiên, thay đổi lối sống, vệ sinh giấc ngủ có thể giảm chứng khó ngủ, ngủ chập chờn, không ngon giấc. Theo đó, bạn nên:

• Vệ sinh phòng ngủ sạch sẽ, đảm bảo không gian ngủ luôn thông thoáng, mát mẻ, ánh sáng vừa phải, không có mùi hôi hay bị ẩm mốc,…
• Tránh dùng các thiết bị điện tử trước giờ ngủ khoảng 1 – 2 giờ và điều hòa nhịp sinh học bằng cách tập thói quen đi ngủ – thức dậy vào một khung giờ cố định.
• Nói “không” với cafein sau 12 giờ trưa, không hút thuốc lá, dùng rượu bia hay ăn tối sau 19 giờ cũng như ăn quá no, uống quá nhiều nước.
• Khi đã nằm lên giường, tránh suy nghĩ quá mức về những chuyện khiến bạn phiền não, căng thẳng đầu óc. 
• Nên thực hiện một số biện pháp giúp thư giãn tinh thần như tắm với nước ấm, ngâm chân, sử dụng tinh dầu, nghe nhạc, đọc sách trước khi ngủ. 

Dùng thuốc điều trị

Thuốc chữa mất ngủ mãn tính hiện nay thường cho hiệu quả nhanh chóng nhưng không được khuyến khích sử dụng trong thời gian dài. Bởi khi dùng thuốc, người bệnh có thể rơi vào trạng thái buồn ngủ vào ban ngày, hay quên, thường xuyên bị mộng du, mất thăng bằng,… 

Một số loại thuốc trị mất ngủ mãn tính hay có trong đơn kê của bác sĩ gồm có: Zolpidem, Eszopiclone, Zaleplon, Doxepin, Diphenhydramine, Melatonin hay thuốc điều trị các bệnh lý tăng huyết áp, trào ngược dạ dày thực quản,… khiến bạn bị mất ngủ.

Châm cứu, bấm huyệt

Châm cứu là liệu pháp được nhiều người áp dụng khi bị mất ngủ nhiều ngày. Biện pháp này sẽ giúp tăng cường quá trình lưu thông máu, đả thông kinh mạch, cải thiện tình trạng mất ngủ nhanh chóng và toàn diện hơn. 

Khi được châm cứu vào đúng huyệt đạo, chúng sẽ giải phóng các chất nội sinh như endorphin, serotonin và giúp giảm đau, an thần, thư giãn, giảm căng thẳng, lo âu và dễ ngủ hơn. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể kết hợp châm cứu và bấm huyệt để tăng cường chất lượng giấc ngủ, khắc phục tình trạng mất ngủ triền miên. 

Sử dụng đông trùng hạ thảo

Nhắc tới các loại thuốc Nam chữa mất ngủ mãn tính, người ta thường nghĩ ngay tới đông trùng hạ thảo. Đây là loại thảo dược quý hiếm có giá tới vài tỷ đồng cho 1 kg trùng thảo tự nhiên. 

Ngoài tác dụng ngăn gốc tự do, hỗ trợ giảm căng thẳng, mệt mỏi, cải thiện bệnh lý tim mạch, huyết áp,… trùng thảo còn được biết tới với tác dụng cải thiện giấc ngủ. Các hoạt chất cordycepin, L-tryptophan và vitamin B,… có trong đông trùng mà dược liệu này có thể loại bỏ axit lactic, cải thiện khả năng tuần hoàn máu, giúp cơ thể có được giấc ngủ ngon, sâu giấc hơn. Nhờ đó, trùng thảo có thể ngăn ngừa tình trạng mất ngủ kéo dài và giúp cải thiện sức khỏe tốt hơn. 

Công Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Chữa Bệnh Mất Ngủ & Lưu Ý

Dùng đông trùng hạ thảo chữa mất ngủ được khá nhiều người áp dụng, bởi bên trong "nấm" có nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe của con người. Ngoài…

Xem chi tiết

Bài thuốc Đông y trị mất ngủ mãn tính

Bài thuốc trị mất ngủ mãn tính theo Y học cổ truyền thường được đánh giá cao về độ lành tính, an toàn với cơ thể dùng người. Tuy nhiên, bạn cần tìm mua thuốc ở những cơ sở uy tín, chất lượng để tránh làm ảnh hưởng tới công dụng điều trị. 

• Bài thuốc 1: Lá vông 12g, củ bình vôi 8g, hạt sen, long nhãn, nhân hạt táo chua (sao) mỗi vị 10 – 15g. Sắc uống ngày 1 thang và nên dùng trước khi ngủ 30 phút sẽ cho hiệu quả cải thiện giấc ngủ tốt nhất. 
• Bài thuốc 2: Dùng táo nhân sao 20g, xuyên khung 8g, cam thảo 8g, tri mẫu 12g, phục linh 12g. Sắc uống ngày 1 thang để chữa mất ngủ, hồi hộp, đổ mồ hôi trộm, hoa mắt, chóng mặt. 

Nên biết: 10 bài thuốc đông y trị mất ngủ theo y học cổ truyền được nhiều người sử dụng

Biện pháp phòng ngừa tình trạng mất ngủ mãn tính

Mất ngủ mãn tính không chỉ xảy ra ở người già mà còn xuất hiện ở những người trẻ. Áp lực công việc, cuộc sống cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng này càng gia tăng. Vậy nên, để phòng tránh tình trạng này hiệu quả, các bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Hãy đi ngủ vào một giờ cố định mỗi đêm và dậy vào cùng một giờ vào buổi sáng. Cụ thể, theo khuyến cáo từ các nhà khoa học, bạn nên ngủ trước 11h đêm và dậy vào 6 – 7 giờ sáng là tốt nhất. 
• Mỗi ngày, bạn chỉ nên dành ra khoảng 30 – 60 phút nghỉ trưa và tránh ngủ quá nhiều vào ban ngày. 
• Hạn chế sử dụng cà phê, nicotine, rượu bia, đặc biệt là vào cuối ngày.
• Không sử dụng thiết bị điện tử như tivi, điện thoại, ipad trước khi đi ngủ. Bởi ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể khiến bạn bị khó ngủ, ảnh hưởng tới mắt và làn da nghiêm trọng.
• Không ăn quá nhiều vào cuối ngày, đặc biệt là những thực phẩm giàu chất béo, khó tiêu.
• Tập thể dục thường xuyên với những bài tập nhẹ nhàng, phù hợp thể trạng. 

• Tránh vận động quá sức trước khi đi ngủ vì hoạt động nhiều sẽ làm tăng năng lượng, khiến cơ thể tiết nhiều cholesterol gây khó ngủ.  
• Thiết kế không gian phòng ngủ phải đảm bảo yên tĩnh, tối và không quá ấm hay quá lạnh. Phòng ngủ phải sạch sẽ, thông thoáng, nên để thêm tinh dầu trong phòng để tỏa mùi hương nhẹ nhàng, giúp bạn dễ ngủ hơn. 
• Chỉ nên sử dụng giường để đi ngủ, hoạt động tình dục, tránh đọc sách, xem điện thoại hay làm việc khác trên giường. Vì điều này sẽ tạo thành thói quen không tốt, đồng thời cũng ảnh hưởng tới hoạt động ngủ của bạn.
• Hãy làm quen với việc nghe nhạc, đọc sách, ngồi thiền,… trước khi ngủ khoảng 1 tiếng. 
• Trường hợp chưa buồn ngủ hoặc nằm mãi mà chưa thể ngủ được, hãy rời khỏi giường và đọc sách, nghe nhạc,…(tránh xem điện thoại, tivi hay sử dụng các thiết bị điện tử khác) cho tới khi bạn buồn ngủ thì hãy quay lại giường. 
• Ngoài ra, chế độ ăn uống hàng ngày cũng có ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng giấc ngủ nên bạn cần lưu ý. Hãy ưu tiên sử dụng những thực phẩm lành mạnh, dễ tiêu hóa, ăn nhiều rau củ quả tươi, tránh ăn đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ,… 
• Uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất là 2 lít nước nhưng tránh uống quá nhiều vào buổi tối. 

Mất ngủ mãn tính là tình trạng bệnh diễn ra dai dẳng nhưng không phải là vấn đề không thể khắc phục. Chỉ cần hình thành lối sống khoa học, ăn uống lành mạnh, bớt suy nghĩ nhiều, tập thể dục thường xuyên sẽ giúp bạn dễ ngủ và ngủ ngon hơn. Trong trường hợp đã áp dụng nhiều phương pháp mà tình trạng mất ngủ vẫn diễn ra thì nên tới bệnh viện để được kiểm tra, xử lý. 

Bài viết tham khảo chi tiết:

• 6+ tư thế yoga chữa mất ngủ dễ thực hiện ngay tại nhà
• Giải đáp: ăn socola có bị mất ngủ không? Tác hại socola với sức khỏe